جمهوری خود مختار نخجوان را بشناسیم
نخجوان بخشی از کشور آذربایجان است که از سال ۱۹۲۴ میلادی اعلام استقلال کرده و به صورت جمهوری اداره می شود. کشور ایران از شمال با این سرزمین مرز مشترکی به طول ۱۶۳ کیلومتر دارد و همین موضوع بهانه ای شده تا هموطنان بسیاری به این شهر سفر کنند. با این که جمهوری نخجوان تنها ۵۵۰۰ کیلومتر مساحت دارد؛ اما یکی از محبوب ترین مقاصد گردشگری برای ایرانیان است.
جمهوری خود مختار نخجوان در شمال غربی کشورمان قرار دارد. با استان های آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی هم مرز است. نخجوان از جنوب و جنوب غرب و در امتداد رود آراز (ارس) با ایران و در حدود ۱۱ کیلومتر در سمت غرب با ترکیه هم مرز است. حدود ۳۷۰۰۰۰ نفر جمعیت دارد. و دارای طبیعت دست نخورده، بکر وبسیار زیبااست.
نخجوان، اردوباد، جلفا، شرور، شاهبوز، کنگرلی، بابک و صدرک از بخشهای آن به شمار می آیند. نخجوان در ترکیب جمهوری آذربایجان می باشد. ولی ارتباط زمینی آن فقط از طریق دالانی برقرار است که از سوی ایران در اختیار اهالی آن قرار گرفته است. در خصوص سیاست خارجی، دفاع و گمرک تابع باکو است. و در بقیه مسائل اقتصادی و فرهنگی به صورت مستقل عمل می کند. مجلس عالی نخجوان بالاترین نهاد سیاسی و حقوقی این جمهوری خود مختار است.
تاریخچه نخجوان
در قرن هفتم قبل از میلاد نخجوان تحت سلطه حکومت های ماناها و مادها بود تا این که در قرن هشتم هخامنشیان بر نخجوان حاکم شدند، در این زمان با اجازه پادشاهان هخامنشی دودمان اَروَندی فرمانروای نخجوان شدند، پس از این پادشاهان محلی ارتاشیان و سپس اشکانیان نخجوان را به تسلط خود در آوردند. در همین زمان بود که نخجوان جزوی از منطقه آتروپاتکان یا همان نخجوان امروزی شد.
در قرن سوم میلادی نخجوان جزوی از اراضی ساسانیان به شمار آمد؛ از این زمان به بعد این شهر بارها مورد تاخت و تاز ایرانیان، بیزانسی ها و رومیان قرار گرفت و تا حدود بسیاری تخریب شد. این اوضاع ادامه داشت تا با قرارداد ترکمنچای در سال ۱۸۱۸ از ایران جدا شد و با اعلام خودمختاری جزوی از اراضی آذربایجان به حساب آمد و بعد از جنگ جهانی دوم ارتباط زمینی خود را با باکو به طور کل قطع کرد؛ تا این زمان دین اکثر مردمان نخجوان زرتشتی بود اما به مرور دین مسیحیت جای زرتشت را گرفت.
در سال ۱۹۱۸ میلادی نخجوان توسط ترکان ترکیه اشغال و جمهوری ارس در این مکان تاسیس شد؛ اما این موضوع دیری نپایید و نخجوان باز هم به اشغال انگلیسی ها در آمد. این اوضاع ادامه داشت تا در سال ۱۹۲۱ میلادی یک جمهوری شوروی سوسیالیستی در نخجوان تاسیس شد و سه سال بعد در ۹ فوریه سال ۱۹۲۴ نخجوان اعلام خودمختاری کرد و جزوی از آذربایجان شد و در سال ۱۹۲۶ میلادی قانون اساسی خود را به تصویب رساند و از آن پس به عنوان جمهوری خودمختار نخجوان شناخته می شود.
دانستنی های مهم نخجوان
خط و زبان:
زبان رایج در جمهوری خود مختار، ترکی آذربایجانی و خط رسمی پس از ابلاغ دولت جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۰۱، از کریل به لاتین تبدیل شده است.
واحد پول:
واحد پول نخجوان از ابتدای سال ۲۰۰۶ به تبع دولت مرکزی (باکو) منات جدید است. که حدود یک دلار می باشد.
اختلاف ساعت با تهران: ۳۰ دقیقه جلوتر از تهران
سوغات: صنایع دستی، شیرینی محلی، آب معدنی گاز دار، لبو، زعفران
وضعیت بهداشت: تا یکی دو سال گذشته نخجوان از نظر درمانی به ایران وابسته بود، ولی این روند به آرامی در حال تغییر است و در آن چند کلینیک دندان پزشکی و بیمارستان تاسیس شده که احتمالا اوضاع درمانی را بهبود خواهند بخشید. از نظر سطح بهداشت هم متوسط و رو به رشد است.
وضعیت آموزش و تحصیل: با اعلام خودمختاری نخجوان رفته رفته سیستم آموزشی این سرزمین متحول شد؛ به طوری که هم اکنون چیزی بالغ بر ۷۸۷۷ معلم در نخجوان مشغول به کار هستند و این عدد در مقایسه با زمان پیش از استقلال پیشرفت زیادی داشته است. در حال حاضر مراکز آموزشی و فرهنگی متعددی در نخجوان فعالیت می کنند که مورد توجه گردشگران نیز قرار گرفته اند.
مراکز دیدنی :
غار اصحاب کهف، غار دوزداغ، آب معدنی و مراکز آب درمانی، مسجد حضرت فاطمه الزهرا(س) که توسط جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۸ احداث شده است. مساجد قدیمی از جمله مسجد اردوباد و پیر قمیش و مسجد جامع نخجوان، موزه فرش و موزه های تاریخ، مقبره مؤمنه خاتون، تربت نوح، قلعه الین جه، پارک باداش گان.
ساعات کاری در نخجوان:
دوشنبه تا جمعه: ۹:۰۰ – ۱۸:۰۰
شنبه و یک شنبه: تعطیل
ساعات ناهار: ۱۳:۰۰- ۱۴:۰۰
آب و هوای نخجوان
نخجوان در منطقه ای با ارتفاع ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ متر از سطح دریا واقع شده است و به همین خاطر آب و هوایی خشک دارد و زمستان هایش بسیار سرد و تابستان هایش گرم است و مناطق جنگلی و کوهستانی آن هوای معتدلی دارند.
میزان بارش باران نیز در مناطق مختلف این جمهوری متفاوت است؛ اما به صورت میانگین در مناطق کم ارتفاع ۲۰۰ الی ۳۰۰ میلی متر و در مناطق مرتفع ۳۰۰ الی ۹۰۰ میلی متر است. نکته قابل توجه دیگر درباره اقلیم نخجوان رودهای آن است، در این جمهوری حدود ۴۰۰ رود وجود دارد که ارس مهم ترین آن هاست که مرز بین نخجوان و ایران نیز محسوب می شود. وجود همین رودها باعث شدند تا دشت های این سرزمین سرسبز و زیباتر باشند.
آشنایی با فرهنگ غذایی آذربایجان
وقتی خوب به مردم و فرهنگ غذایی شان نگاه کنیم، با نام های آشنا و طعم های مشابهی رو به رو می شویم .
فرهنگ غذایی مردم آذربایجان به فرهنگ غذایی آذربایجانی های ایران شباهت بسیاری دارد و در کل در موارد زیادی با فرهنگ غذایی ایران و ترکیه همخوانی دارند.
خوب است بدانید که از میان ۱۱ اقلیم شناخته شده در جهان، ۹ اقلیم آن را در کشور آذربایجان شاهد خواهید بود. تنوع آب و هوایی در یک سرزمین به معنای تنوع مواد و محصولات غذایی هم هست و در نتیجه این موضوع، خود باعث غنای فرهنگ غذایی آن جا می شود.
برای مردمان آذربایجان، غذا عنصر مهمی در زندگی روزمره محسوب می شود و عمیقا در تاریخ، سنت ها و ارزش های این سرزمین ریشه دارد. اغلب غذاهای این کشور به سبب سبزی های تازه و فصلی اش شهرت دارند؛ سبزی های معطری مانند نعناع، شوید، گشنیز، ریحان، جعفری، ترخون، تره فرنگی، پیازچه، آویشن، مرزنگوش، پیاز سبز و تره آبی در آشپزی آذربایجانی بسیار محبوب اند و اغلب به همراه غذای اصلی سرو می شوند. از طرفی رد پای ماهی های مختلف را در غذاهای بومی آذربایجان می بینیم. ماهی هایی چون خاویار سیاه، سالمون خزری، قزل آلا، ساردین، کفال راه راه و … .
همانند غذاهای ایرانی، پلو در آذربایجان هم نقش پر رنگی دارد که با سبزیجات مختلف و یا با زعفران سرو می شود. جالب است بدانید که پلوهای آذربایجانی به بیش از ۴۰ نوع می رسند و با انواعی از خورشت ها و کباب ها مورد استفاده قرار می گیرند. یکی دیگر از انواع غذاهای پرکاربرد و مرسوم آذربایجان، کباب ها و شیشلیک های آن است. آذربایجانی ها انواع گوشت های بره، گوساله، مرغ، اردک، ماهی و حتا خاویار را به سیخ کشیده و کباب هایی لذیذ تهیه می کنند.
از بخش های جالبِ سرو یک وعده غذای آذربایجانی این است که اغلب ۴ تا ۵ ساعت طول می کشد و ابتدا با نوشیدن چایی آغاز می شود. در غذاهای آذربایجانی انواعی از سوپ ها، غذاهای سبک، دسرها، پلوها و غذاهای گوشتی وجود دارند.
فرودگاه:
از این فرودگاه روزانه چندین پرواز در ساعت های مختلف به باکو برقرار می باشد. یک پرواز نیز در هفته به مسکو به صورت رفت و برگشت وجود دارد. و همچنین یک پرواز در هفته به استانبول راه اندازی شده است.
ویزا و تردد به نخجوان: اتباع ایران بدون اخذ روادید از کنسولگری (ویزا در مرز دریافت می گردد) صرفا می توانند به جمهوری خودمختار نخجوان رفت و آمد نمایند.
طریقه تماس تلفنی با ایران: مراکز تلفن بین الملل در این شهر فعال است. و امکان برقراری ارتباط رومینگ با استفاده از تلفنهای همراه شرکت مخابرات ایران فراهم است. پیش شماره تلفنهای شهر نخجوان ۰۰۹۹۴۳۶می باشد.
مراکز اقامتی و مهمان پذیرهای نخجوان: هتل نقش جهان، گراند هتل، هتل تبریز، هتل دوزداغی، هتل آوتو واگزال و …
هتل های تبریز و دوزداغ دارای استخر بوده و شما می توانید در بصورت رایگان از آن بهره ببرید اما توجه داشته باشید که حتما از قبل در ایران لباس شنا خود را تهیه کنید چرا که مایو زنانه و اگر حساس باشید مایو زنانه اسلامی در نخجوان به راحتی پیدا نمی شود..
وضعیت فرهنگی: نظام آموزش و پرورش در اختیار دولت است. با توجه به قوانین دوره کمونیستی مبنی بر ۷ سال تحصیل اجباری تا مقطع ابتدایی و گرفتن گواهینامه ابتدایی، تقریبا بی سوادی در نخجوان ریشه کن شده است. اهالی این شهر نسبت به امور دینی علاقمند و به طور نسبی پایبند به اخلاقیات و سنت ها می باشند. و حریم خانواده محترم شمرده می شود.